İsnadda ibham

Abstract

Hadis araştırmalarının iki temel dayanağından birini isnadla ilgili çalışmalar oluşturmaktadır. Bu çalışmada senedlerdeki ibham ve mübhem râvi konusu, öncelikle kavramsal çerçevede ele alınmış, ardından hadis ilminin alt branşlarından biri olarak isnada etkisi bağlamında araştırılmış ve Hadis usûlünde ilgili olduğu kavram ve meselelerle ilişkili olarak incelenmiştir. Akabinde senedlerdeki ibham sebeplerine yer verilmiş, mübhem râvinin kimliğinin nasıl tespit edilebileceği ve kimliğini tespitte hangi eserlerden yararlanılabileceğine temas edilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise Ahmed b. Hanbel'in (öl. 241/855) el-Müsned'inde yer alan hadislerin senedlerinde mübhem bırakan ve bırakılan râvilerin niteliği incelenerek bu râviler arasında müşterek bir vasfın olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda bu bölümde senedlerdeki ibham olgusu, Hadis rivayet sisteminin gelişimi açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır. ----- One of the two fundamental pillars of hadith research is the study of isnad (chains of transmission). This study addresses the issue of ambiguity and unclear narrators within isnads, first by discussing it within a conceptual framework and then by exploring its impact as one of the subfields of hadith science. The study also examines the related concepts and issues in hadith methodology. Subsequently, it discusses the reasons for ambiguity in isnads and how the identity of an unclear narrator can be determined, as well as the sources that can be utilized for this purpose. In the final section, the study analyzes the nature of the narrators who either leave or are left ambiguous in the isnads of the hadiths found in Ahmad ibn Hanbal's (d. 241/855) al-Musnad and attempts to determine whether there is a common characteristic among these narrators. Additionally, this section evaluates the phenomenon of ambiguity in isnads in terms of the development of the hadith transmission system.