Kuantum Fiziği Bağlamında Realizm-Antirealizm Tartışmaları
Abstract
İnsanlar, İlk Çağlardan bugüne doğayı tanımaya ve tanımlamaya çalışarak evrendeki
varlıklarını anlamlandırmaya çalışmışlardır. Bu bağlamda da gerçeğin bilgisine
ulaşabilmek için gözlenebilir nesneler ya da kavramlar ve gözlemlenemeyen nesneler ya
da kavramlar ayrımları üzerinden dış dünyayı ele almaya çalışmılardır. Realizmin
temsilcileri, insandan bağımsız bir dış gerçekliğin bulunduğunu ve insanların bu zihinden
bağımsız dünyanın gerçek bilgisine ulaşabileceklerini savunmaktadır. Realistlere göre
elektron, foton gibi teorik terimler, dış dünyadaki masa kadar gerçek bir nesnedir. Fakat
Anti-Realistler ise teorik terimlerin nesnel bir gerçekliğe tekabül etmediklerini bu nedenle
de teorik terimlerin sadece bilim insanlarının işini kolaylaştırmada bir araç olduğunu
savunmuşlardır.
Klasik fizik anlayışına göre evren, belirlenimci, determinist ve saat gibi
işlemekedir. Klasik fizik perspektifine göre evrendeki her şey net olarak bilinebilir ve
deney sonucunda eksik bir bilgi ortaya çıktığında ise bu durumun sadece insanın
bilgisizliğinden kaynaklanmaktadır. Fakat Kuantum fiziği, mikro dünya nesneleri
üzerinden yaptığı araştırma sonucunda evrenin tam olarak Klasik fiziğin tasvir ettiği gibi
olmadığını belirterek doğaya içkin olan bir indeterminist anlayış geliştirmiştir.
Bu tez, Kuantum fiziği bağlamında Realizm – Antirealizm tartışmalarını ele
alarak Kuantum fiziğinde ölçüm ve İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Senatosunun 22.06.2020 tarihli ve 2020/14-5 sayılı Açık Bilim Politikası gereğince erişime açılmıştır.