Alman Diplomat Joseph Maria von Radowitz’in Nazarından 19. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul, Osmanlı Diplomasisi ve Padişahları
Abstract
Joseph Maria von Radowitz, 19. yüzyılın ikinci yarısında birkaç kez İstanbul’da görev yapmış Alman diplomatlardan biridir. Prusya’nın diplomatik hizmetine girdikten sonra Osmanlı İmparatorluğu’na ilk kez 1861 yılında elçilik ataşesi olarak tayin edilmiştir. 1871’de ise maslahatgüzar olarak atanmıştır. Ardından 1882’de İstanbul’a büyükelçi olarak gelmiş ve burada on yıl görev yapmıştır. Radowitz, bu süreçte şark meselesiyle derinden ilgilenmiş, Osmanlı İmparatorluğu’nda, özellikle İstanbul’da geçen olayları yakından takip etmiştir. Radowitz hatıralarında sarayda ve İstanbul’da geçen diplomatik merasimleri, konuşmaları ve önemli vakıaları detaylı bir şekilde tarif eder. Yazdıklarından hem Avrupalı bir diplomatın görevleri hakkında fikir edinmek hem de Alman diplomasisi ve o zamanın diplomatik sahnesinde rol oynayan kişileri hakkında bilgi edinebilmek mümkündür. Dönemin siyasi şartlarının, diplomatik manevralarının ve buna ilişkin bütün aktörlerin anlatımının yanı sıra Radowitz, İstanbul’daki Alman cemaati ve etkinlikleri hakkında da bilgi verir. Ayrıca, anlatımlarında İstanbul şehrine duyduğu hayranlığı gözlemlemek mümkündür. Bu bildiride Radowitz’in İstanbul görevi esnasında müşahede ettiği ve kaleme aldığı hâliyle dönemin İstanbul’u ve diplomatik ve siyasi gelişmeleri analiz edilecektir. Bunu yaparken yöntem olarak imagoloji ve kaynak olarak hatırâtlar ele alınacaktır.
