Sempozyum X (25-26 Mayıs 2024)
Recent Submissions
-
İstanbul Basınında Siyasî Anlatı Aracı Olarak Astronomi İmgeleri
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Evren ve uzay cisimleri, insanların en eski ilgi ve uğraş alanlarından biri olmuştur. Yeryüzüne kıyasla daha sınırsız ve gizemli sayılan gökyüzü, uzun yıllar boyunca hayatı tanımlama ve yorumlamanın bir aracı olarak ... -
İstanbul’dan Lizbon’a: Sultan III. Ahmed’in Rüyası ve Sâir Hadiseler Üzerine Havâdisler
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)On sekizinci yüzyılın ilk yarısında İstanbul’dan Lizbon’a gönderilen bazı haberler, dönemin siyasi olayları ile birtakım hadiseler arasında bağlantılar olduğuna işaret etmektedir. José Freire Monterroio Mascarenhas’ın ... -
Osmanlı Payitahtında Bir Safevi Rehinesi: Haydar Mirza
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Osmanlı sarayında 15. yüzyılın başına kadar indirebileceğimiz rehine alma usulüyle esasen bir vasalın veyahut da “serkeş” bir rakibin daha yönetilebilir şekilde kontrol altında tutulması hedeflenirdi. Bu siyasetleri sayesinde ... -
Bazı Alman Gazeteleri ve Almanca Eserlerde İstanbul Algısı (1881-1922)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)İstanbul Müslüman Türklerin yönetimine geçmesi sonrasında hızla yükselen Osmanlı Devleti’ni Avrupalı devlet adamları ile seyyahlar incelemeye başlamıştır. Osmanlı’ya olan ilgi Avrupa’nın önemli çevrelerinde de kendini ... -
Aslen İstanbullu Bir Yunan Sefirinin Anılar’ında Osmanlı Başkentinde Sosyal ve Kültürel Hayat (1869-1871)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Dört ciltlik, toplam 1941 sayfalık uzun bir anlatı olsa da, bir insanı anılarıyla anlatmak mümkün değildir. Aleksandros Rizos Ragavis çok yönlü bir kişilikti ve ilk ve son sekiz yılı hariç, 1809’dan 1892’ye kadar neredeyse ... -
Üsküdar ve Kadıköy Su Şirketinin İmtiyaz Sahasına Göksu Bendi İçme Suyunun Dağıtımı (1894-1904)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)İstanbul’un Anadolu yakasında Üsküdar ve Kadıköy sahasının su ihtiyacının temini için hükümet, 1888’de Karabet Sivaciyan’a imtiyaz fermanı verdi. Bu imtiyaz fermanı kapsamında Karabet Sivaciyan da 1889 yılı sonunda Üsküdar ... -
Osmanlı İstanbulu’nda Ev ve Mutfak Eşyası Üreten, İşleyen ve Satan Üç Esnaf Grubu (Bakırcı, Kazancı, Kalaycı Esnafı)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Erken Modern Osmanlı İstanbul’u bir tahta ve bakır dünyasıydı. İstanbul ahalisi gündelik hayatın içinde akıp gittiği dar, girintili, çıkıntılı, kıvrımlı, bükümlü, inişli çıkışlı, hendekli, uçurumlu, kaldırımsız bir kısmı ... -
Osmanlı Deniz Taşımacılığında Bir Islah Çabası Olarak Şirketleşme Meselesi
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Buharlı gemilerle sivil deniz taşımacılığına Tersane-i Âmire aracılığıyla 1839 yılında başlayan Osmanlı denizcilik işletmesi, sırasıyla Osmanlı Vapur Kumpanyası (1847?-1852), [Bu kumpanya Tersane-i Âmire’ye bağlı idi ... -
Osmanlı İstanbulu’nda Savaş ve Sinema
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Savaş filmlerinin yapımı İkinci Dünya Savaşı’nda (1939- 1945) artış göstermiş olsa da yaygınlaşmaları esasen Birinci Dünya Savaşı’yla (1914-1918) başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu, Kasım 1914’te İttifak Devletleri yanında ... -
İstanbul Bulgar Kapıkethüdalığı (1879-1909)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Bulgaristan Prensliği’nin kurulmasına 13 Temmuz 1878 tarihli Berlin Antlaşması ile karar verildi. Bulgaristan, bahsi geçen antlaşmanın 1. maddesine göre padişaha bağlı, Osmanlı Devleti’ne vergi verir özerk bir prenslikti. ... -
Birinci Dünya Harbi’nde Medine’den İstanbul’a Getirilen Kutsal Emanetler ve Uluslararası Yankıları
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Birinci Dünya Savaşı’nın en hararetli günlerinde, 1917 senesinin Mayıs ayında, Bahriye Nazırı ve 4. Ordu Kumandanı Cemal Paşa, Hicaz Cephesi Komutanı Fahreddin Paşa’ya şifreli bir telgraf gönderir. Bu telgrafta Fahreddin ... -
Osmanlı İstanbulu’nda Müslümanların Gayrimüslimlerle Evlenmeleri
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Bilindiği gibi, İslâm hukukuna göre Müslüman erkeklerin ehl-i kitab gayrimüslimlerle evlenmeleri caizdir. Buna mukabil Müslüman kadınların gayrimüslimlerle evlenmelerine ruhsat verilmez. İslâm hukukunun bu hükümleri Osmanlı ... -
Üsküdar Mahkemesi’nde Vakıf Oluşturma Pratiği: Şer’iyye Sicilleri Işığında Bir İnceleme
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Osmanlı döneminden günümüze ulaşan mahkeme sicilleri içinde, özellikle İstanbul sicilleri hem tarihî derinlikleri hem de içerik zenginlikleri açısından özel bir öneme sahiptir. XV. yüzyıldan itibaren tutulan bu siciller, ... -
Le Tarıf Douanier Russo-Turc De 1782
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)On attribue la paternité de l’idée d’une descente russe en Méditerranée à Pierre le Grand. Pourtant, malgré la guerre russo-turque de 1736-1739, la Mer Noire est encore la «vierge chaste et pure», une propriété du Sultan ... -
Şirket-i Hayriye Vapurlarında Yolcular ve Yolculuk
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)19. yüzyıl denizcilik tarihi çalışan hemen herkesin yolu ister istemez Şirket-i Hayriye ile bir şekilde bir yerde kesişecektir. Bu konu aslında uzun zamandır zihinsel hazırlığı olan bir mevzuydu bu satırları kaleme alan ... -
Klasik Çağın Sonunda Bir Toplu Taşıma Sorunu: Üsküdar-İstanbul Kayık Taşımacılığında Aksaklıklar Ve Devlet Müdahalesi (1564-1596)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Konstantinopolis’in Türkler eliyle fethi ve akabinde değişen çehresi, tarihin en büyük kırılmalarından biridir. O zamanki haliyle sur içine hapsolmuş bir şehrin fethi, şüphesiz ki fiziki bir önemden çok şehrin 2000 yıllık ... -
II. Abdülhamid’in İkbali Behice Hanımefendi’nin İstanbul’da Yalnız Yaşama Emeli Ve İttihatçılarla Amansız Mücadelesi (1909-1914)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Yakın tarihimizin en çarpıcı olaylarından biri şu günlerde yüzüncü yıldönümü idrak edilen Osmanlı hanedanının yurt dışına sürülerek yeni bir yaşan tarzına mecbur edilmesidir. Bu gelişme ansızın gerçekleşen bir olgu olmayıp ... -
Nizâm-ı Cedid İstanbulu’nda Sultan ve Kahve: “Bahaya Satılmasına Rızam Yoktur” (1798-1801)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)XVIII. yüzyıl sona ererken başkent İstanbul’da kahve halkın adeta zorunlu ihtiyaç maddelerinin başında geliyordu. Bu dönemde iki tür kahve vardı. Yemenî Kahve ve Efrencî Kahve. Yemenî kahve söz konusu olduğunda Mısır ... -
30 Eylül 1913’te İstanbul’da Meydana Gelen Ölümcül Seller
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Balkanlarda ortaya çıkan ciddi sorun ve savaşlarla boğuşan ve bütün dikkatleri o sırada Bulgaristan’la sağlanmış olan barış üzerinde yoğunlaştıran Osmanlı kamuoyu, birdenbire kendini hiç hesapta olmayan büyük bir sorunla ... -
Reception, Display, And Representation: Exotic Animals In Early Modern Istanbul
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2025)Among the animal gifts exchanged between Safavids, Mughals, and Ottomans, exotic animals played an important part. Rulers of these empires were keen on collecting exotic animals in their royal menageries. [Ahmad Guliyev, ...