Mecidi et-Tosyevi ve Kitabu Rahati'l-ervah adlı tercüme eseri : (tenkitli metin, inceleme ve tıpkıbasım)

Abstract

Bu çalışma, 16. yüzyılda yaşamış ve şiirlerinde Mecîdî mahlasını kullanmış olan Abdülmecîd bin Şeyh Nasûh bin İsrâîl et-Tosyevî'nin tercüme eserlerinden biri olan Râhatü'l-Ervâh'ın tenkitli metni, eserin şekil ve içerik özellikleri, tercüme hususiyetleri ve mütercimin monografisinden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk bölümü Mecîdî'nin hayatı, eserleri ve edebî kişiliğini ele almaktadır. Mecîdî'nin hayatı hakkındaki bilgiler, mevcut kaynakların yanı sıra eserlerinden yola çıkılarak oluşturulmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde, tercümenin şekil ve içerik özellikleri üzerinde durulmuştur. Tercüme, yapısı itibarıyla kaynak eserine benzer bir biçimde nazım-nesir karışık olarak meydana getirilmiştir. İçerik özellikleri kısmında ise öncelikle fasılların özetleri verilmiş daha sonra eserdeki ayet ve hadisler, mutasavvıflar, dinî ve tarihî şahsiyetlerden bahsedilmiştir. Üçüncü bölüm, eserin tercüme yöntem ve stratejilerinin belirlenmesi konusunu ele almaktadır. Bu bölümde, tercümenin kaynak metni olan Nüzhetü'l-Ervâh ve eserin müellifi Emîr Hüseynî tanıtılmış; eserin 19. yüzyılda tercümesini yapan Mehmed Said ve eserinden bahsedilmiş ve Mecîdî'nin tercümesi hem kaynak eser hem de söz konusu tercüme göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Çalışmanın son bölümü, Râhatü'l-Ervâh'ın tespit edilebilmiş iki nüshası kullanılmak suretiyle oluşturulan tenkitli metnini içermektedir. Nüshaların ikisi de Süleymaniye Kütüphanesi'nde yer almaktadır. Söz konusu nüshalar tavsif edildikten sonra transkripsiyonlu metnin oluşturulmasında takip edilen yol açıklanmış ve transkripsiyon alfabesi kullanılarak Arap harfli metin Latin alfabesine aktarılmıştır. Metne dâhil olmadığı düşünülen derkenar kısımları ise ayrı bir başlık altında verilmiştir. ----- This study consists of the critical text of Râhatü'l-Ervâh, one of the translated works of Abdülmecîd bin Şeyh Nasûh bin İsrâîl et-Tosyevî, who lived in the 16th century and used the pseudonym Mecîdî in his poems, the form and content features of the work, the translation features and the monograph of the translator. The first part of the study deals with Mecîdî's life, works and literary personality. Information about Mecîdî's life is based on his works as well as existing sources. The second chapter focuses on the form and content of the translation. In terms of its structure, the translation is a mixture of verse and prose, similar to the source work. In the content features section, firstly the summaries of the chapters are given and then the verses and hadiths, Sufis, religious and historical personalities are mentioned. The third chapter deals with the determination of translation methods and strategies. In this chapter, the source text of the translation, Nüzhetü'l-Ervâh and its author Emîr Hüseynî are introduced; Mehmed Said and his work, who translated the work in the 19th century, are mentioned; and Mecîdî's translation is evaluated by considering both the source work and the translation in question. In the last part of the study, the critical text of Râhatü'l-Ervâh is presented by using two copies of the work. Both of the copies are in the Süleymaniye Library. After these copies are described, the method followed in the creation of the transcribed text is explained and the Arabic text is transferred to the Latin alphabet using the transcription alphabet. The sections, which are not considered to be included in the text are given under a separate heading.