Mollacıkzâde Mehmed Râ'if'in Ziyâ'u'l-Fu'âd fî Şerhi Bânet Su'âd İsimli Kasîde-i Bürde Şerhi (İnceleme-Metin-Sözlük-İndeks)

Abstract

Türkçe şerh edebiyatı kapsamında ortaya konan literatür, Anadolu sahasında şekillenen edebî gelenek içerisinde ciddi bir yekun teşkil etmektedir. Bu literatür daha ziyade, Osmanlı Türklerinin beslendiği Arap ve Fars edebî gelenekleri içerisinde ön plana çıkan klasik metinler merkezinde şekillenmiştir. Bu hâliyle klasik Türk edebiyatı içerisinde kendisine hususi bir yer edinen şerh literatürü, İslâm medeniyet tarihi içerisinde ortaya konan edebî muhtevanın, Türk edebî geleneği tarafından tevarüs edilmesi olgusunun somut örneklerini göstererek ilmî ve içtimaî sahalarda olduğu gibi edebî sahada da geleneğin farklı dillerle bir süreklilik oluşturduğu hususuna işaret etmektedir. Ka'b b. Züheyr tarafından Hz. Peygamber'e sunulan ve sonrasında Kasîde-i Bürde ismiyle iştihar eden şiir de bu gelenek içerisinde çokça şerh edilen eserlerden biridir. Bu tez çalışmasında Kasîde-i Bürde'ye XIX. yüzyılda Mollacıkzâde Mehmed Râ'if Efendi tarafından yazılan Ziyâ'u'l-Fu'âd fî Şerhi Bânet Su'âd isimli şerh metni incelenmiş ve eserin tam transkripsiyonlu metin neşri yapılmıştır. Çalışmanın amacı, İslâm tarihinin ilk edebî ürünlerinden biri olan Kasîde-i Bürde üzerine yazılan ve henüz üzerinde durulmamış bir metnin inceleme ve neşrini üstlenerek son yıllarda mahiyet ve gayesine daha ciddi araştırmalarla vurgu yapılan Türk şerh edebiyatı sahasında devam eden çalışmalara katkıda bulunmaktır. Anahtar Sözcükler: Kasîde-i Bürde, Ka'b b. Züheyr, Mollacıkzâde Mehmed Râ'if, Ziyâ'u'l-Fu'âd fî Şerhi Bânet Su'âd, edebî şerh geleneği

The literature that exposed within Turkish commentary tradition constitutes critical amount inside literary tradition which shaped in Asia Minor. These works, which were shaped around the classics of Arabic and Persian literatures, influenced Ottoman Turks. Under those conditions, the commentary tradition, which has an unique place in Turkish literature, demonstrates continuity not only in field of social and religious sciences but also in the case of literature, thus proving that it inherits the great classics of Islamic Civilization. Qasîdat al-Burdah, which was presented to the Prophet Muhammed (peace be upon him) by Ka'b b. Zuhayr, is one of the most expounded literary works in this tradition. This masters thesis analyzed Mollacıkzâde Mehmed Râ'if's commentary on the Qasîdat al-Burdah in the early 19th century and publishes the full transcript of the text from an original manuscript for the first time. The goal of this study is to analyze a commentary on the Qasîdat al-Burdah, one of the very first literary work in Islamic history, that has not studied yet, and also to underline the purpose and the content of one of the most serious works in the field of Turkish commentary literature by publishing it in this thesis. Key Words: Qasîdat al-Burdah, Ka'b b. Zuhayr, Mollacıkzâde Mehmed Râ'if, Ziyâ'u'-Fu'âd fî Sharh Bânat Su'âd, Turkish literary commentary tradition

İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Senatosunun 22.06.2020 tarihli ve 2020/14-5 sayılı Açık Bilim Politikası gereğince erişime açılmıştır.