Âşıkpaşazâde Derviş Ahmed Âşıkî’ya Dair Biyografik Katkılar

Abstract

Osmanlı kuruluş dönemleri kaynakları arasında ilk sıralarda yer tutan Âşıkpaşazâde Tarihi, yazarı Derviş Ahmed Âşıkî ile beraber hâlâ güncelliğini koruyan bir konudur. Son senelerde yapılan iki büyük yayın, master ve doktora seviyesindeki sair çalışmalar bunun göstergesidir. Bu çalışma özellikle yazarın biyografisini tekrar ele almakta, yerleşmiş ve maalesef sorgulamadan hep tekrarlana gelen biyografik bilgisini gözden geçirmekte, bu konuda önemli düzeltmeler yapmakta ve yeni katkılarda bulunmaktadır. Âşıkpaşazâde’nin kendisiyle ilgili olarak tarihinden çıkartılan bilgilerin denetlenmesi, doğum tarihi ve ölüm senesiyle ilgili farkı yaklaşımların sorgulanması, bir derviş olarak mensup olduğu tarikat, isimleri zikredilen damadı Seyyid Velâyet ve kızı Râbia dışında kalan sair aile fertleri bu çalışmanın ağırlıklı konularındandır. Çalışmanın en önemli belgesi muhakkak ki Âşıkpaşazâde’nin bizzat kendi eliyle kaleme aldığı ve imzasını taşıyan ve II. Bayezid’e sunmuş olduğu bir belgedir. Bu belge ilk defa olmak üzere burada ilim dünyasının nazarlarına arz edilmekte, ayrıca burada bu fevkalade özgün belgenin görüntüsüne de yer verilmektedir.

One of the most prominent sources for the Early Ottoman History, History of Asikpasazade and its author Dervis Ahmed Asiki remain current in contemporary history research. Two different publications of this History in recent years and some other works written as graduate and dissertation works demonstrate the actuality of this historical source.

This paper reevaluates the biography of the author, reviews and criticizes the engrained information which has been unfortunately repeated without further examination and make some important corrections and contributions. Investigating the biographical information derived from the work of Asikpasazade, questioning the various claims about his dates of birth and death, detecting his Sufi lodge as a dervish and identifying his family members (except the known daughter Rabia and his groom Seyyid Velayet) are the main topics of this paper.

The most important historical document presented in this paper is certainly the one which has been written and signed personally by Asikpasazade and presented to Beyazid II. This document is being published for the first time in this paper for researchers, additionally the original image of the document is added.

Telif hakları gereğince yayın erişime kapalıdır. Yayın yayıncı tarafından erişime açık ise bağlantılar kısmından ulaşılabilmektedir.