Karadağ Beyi Durad Crnojevic’in Teftiş Defteri (1497)

Abstract

Zeta bölgesi beyleri olarak önemli bir siyasi figür olan Crnojević ailesinin Osmanlılarla olan bağları, himaye ve hakimiyet süreçleri açısından tipik bir örnek teşkil etmektedir. Bu aile hakkında birçok araştırma mevcuttur, bunların bazılarında Osmanlı Arşivleri ve kaynaklarındaki bilgilere de ulaşılmış gözükmektedir. Ancak Osmanlı Arşivinde yeni zuhur eden II. Bayezid dönemine ait ahkam, teftiş kayıtları arasında aile hakkında bugüne kadar farkına varılmamış yeni bilgiler ortaya çıkmıştır. Bu makalede, II. Bayezid dönemindeki Osmanlı-Venedik çatışmaları sırasında bulun- duğu bölgeden kaçıp Venediklilere sığınan ve sonra yeniden Osmanlılara müracaat ederek eski toprakları üzerinde bir beklentiye giren, ama kendisine Anadolu tarafında timar verilerek ana bölgesinden uzaklaştırılan Đurađ Crnojević’in 1496’da ülkesini terk edişinden hemen sonra yapılan tahririn bir parçası olarak düzenlenen bir teftiş defterinin neşri ve değerlendirmesi yapılmıştır. Bu kayıtlar bugün Karadağ’ın tarihin- de önemli rol oynamış olan Crnojević ailesi hakkında yeni bilinmeyen bilgiler ihtiva etmesiyle ayrı bir önem taşır.

The Crnojevic family was an important political entity among the lords of the Principality of Zeta. Their connection with the Ottomans is a typical example of patronage and hegemony processes. There are numerous studies related to this family, many of which include information derived from Ottoman sources and archives. However, newly discovered ahkam and teftis registers dating back to the reign of Beyazid II provide until now unnoticed information about the family. This article publishes and evaluates a part of the Teftis Register in which the land possessions of Durad Crnojevic were recorded. He rook refuge in Venice during the Ottoman-Venetian conflict in the period of Beyazid II and later appealed to the Ottomans in order to reclaim his former lands. However, the Ottoman administration granted him a timar estate in Anatolia. He left his country in 1496. These registers are also significant because they involve new-found information about the Crnojevi6 family which played a prominent role in the history of Montenegro.

İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Senatosunun 22.06.2020 tarihli ve 2020/14-5 sayılı Açık Bilim Politikası gereğince ambargo uygulanmaktadır. Ambargo süresi dolduğunda erişime açılacaktır.