İbn Rüşd’e Göre Felsefenin Dini Meşruiyeti

Abstract

İbn Rüşd’e göre birbiriyle çelişmesi mümkün olmayan iki hakikat olan din ile felsefe, birbirlerini doğrular ve temellendirir. Nitekim din ve felsefenin amacı aynıdır; yalnızca ifade etme yöntemleri farklıdır. Bu bağlamda İbn Rüşd; ilahi kaynak olan vahyin, beşeri faaliyet olan felsefeyi teşvik edip etmediğini, Müslüman olmayanların ortaya koyduğu ilimlerin kullanılmasında bir sakınca olup olmadığını, felsefe dini meşruiyete sahipse ve hatta din açısından gerekli görülüyorsa buna mani olan veya olmaya çalışanların durumunu, felsefe yapmak gerekliyse bunun kimler tarafından yapılabileceğini, aklî çıkarımların dini naslarla çelişip çelişmeyeceğini ve bu esas problematikler üzerine sorulan soruları cevaplandırmaya çabalamaktadır. Sorularla dolu bu ilmî yolculuğun ana sorusu ise felsefenin dini meşruiyete sahip olup olmadığıdır. Bu çalışmada İbn Rüşd’ün niçin din ve felsefeyi uzlaştırma amacı taşıdığı toplumsal ve tarihi arka plana değinilerek kısaca açıklanacak, ardından ise hem bir fakih hem de bir filozof olan İbn Rüşd’ün eliyle felsefenin din açısından nasıl meşru, hatta kimileri için gerekli hale getirildiği “Faslul-Makal fi ma Beyne’l-Hikmeti ve’ş-Şeriati minel’l-İttisal” adlı eseri temelinde incelenecektir.

İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Senatosunun 22.06.2020 tarihli ve 2020/14-5 sayılı Açık Bilim Politikası gereğince erişime açılmıştır.