Özel Yetenekli Lise Öğrencilerinin DKAB Dersi Müfredatına ve DKAB Öğretmenlerinin Tutumlarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmada özel yetenekli lise öğrencilerinin dini konulardaki soru ve sorgulamalarında iki önemli başvuru kaynağı olan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersi müfredatı ve DKAB öğretmenini inceleme konusu edilmiştir. Bu bağlamda, özel yetenekli öğrencilerin bütün gelişim alanlarını desteklemek için DKAB dersine ait özel hazırlanmış bir müfredata ve materyallere; DKAB öğretmenlerinin de bu hedef kitle ile nasıl çalışabileceğiyle ilgili alan araştırmalarına ihtiyaç vardır. Özel yetenekli lise öğrencilerinin dini konulara dair sorularının cevaplanması çerçevesinde DKAB müfredatına ve DKAB öğretmenine bakışlarını ayrıntılı ve derinlemesine ortaya koymaya çalışan bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden “durum çalışması” tercih edilmiştir. Araştırmanın örneklemini Kocaeli ortaöğretim kurumlarında okuyan ve aynı ildeki Bilim ve Sanat Merkezlerine devam eden özel yetenekli 20 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma bulgularının değerlendirmesi içerik analizi yöntemiyle Nvivo 14 programı kullanılarak yapılmıştır. Bulgular ve tartışma, DKAB müfredatı ve DKAB öğretmeni başlıkları altında ilgili literatür eşliğinde yapılmıştır. DKAB müfredatının farklılaştırılması hususu, müfredat farklılaştırma çalışmalarına literatürden örnekler sunularak ve tartışma yapılarak değerlendirilmiştir. Yine DKAB öğretmeni ile ilgili özel yetenekli öğrencilerin görüşlerine dair bulgular, özel yetenekli öğrencilerin öğretmenlerinin sahip olması gereken özelliklerle ilişkili literatür çerçevesinde değerlendirilmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre; özel yetenekli lise öğrencilerinin dini konulardaki sorularının cevaplanması çerçevesinde DKAB müfredatını yetersiz gördükleri tespit edilmiştir. Özel yetenekli katılımcıların DKAB müfredatına çeşitli açılardan eleştirilerde bulundukları görülmüştür. Katılımcı öğrenciler ortak olarak DKAB müfredatı ile ilgili diğer dinlerin tanıtımına daha fazla yer verilen; tartışmaya, sorgulamaya, yorumlamaya dayalı; daha güncel konulara, hayatın içinden bilgilere ulaşabildikleri bir DKAB dersi beklentilerini dile getirmişlerdir. Yine bu bağlamda özel yetenekli lise öğrencileri, dini konulardaki sorularının cevaplanmasında DKAB öğretmenlerinin yaklaşımlarını büyük oranda olumlu bulmakla beraber çeşitli eleştiriler ve öneriler de ileri sürmüşlerdir. Genel olarak özel yetenekli lise öğrencileri DKAB öğretmenlerini hoşgörülü, samimi, ilgili, sabırlı ve sorgulamaya açık yaklaşımlar sergileyen iyi birer insan olarak gördüklerini ifade etmişlerdir. Bununla birlikte özel yetenekli katılımcıların bir kısmı da DKAB öğretmenlerinin ilgisiz, korku dilini kullanan, sert davranan, sabit fikirli ve yargılayıcı tutumlarının oluşturduğu olumsuz durumu belirtmişlerdir. Din eğitimi ile ilgili literatür incelendiğinde özel yetenekli öğrencilerin bu ve benzeri görüşlerini içeren, bu öğrencilerin bakış açılarını yansıtan nitel araştırmaların çok kısıtlı olduğu görülmüştür. Bu araştırma, özel yetenekli öğrencilerin din eğitimi ve öğretimi alanında, DKAB müfredatı ve DKAB öğretmeni merkezli durum tespitinde bulunmayı ve bu öğrencilerin ihtiyaçlarını belirlemeyi amaçlamıştır. Böylece, özel yetenekli öğrencilerin din eğitimi ve öğretimine yönelik yapılacak çalışmalara ve yeni araştırmalara katkı sunma imkânı elde edilecektir. Ayrıca bu çalışmayla, literatüre katkıda bulunmanın yanında özel yetenekli öğrencilerin din eğitimi ve öğretiminde ihtiyaç duydukları eğitim imkânlarının bir an önce sunulmasına dikkat çekilmiş olacaktır.