Manevi Baypas Ölçeği’nin Türkçe Formunun Psikometrik Özellikleri

Abstract

Günümüzde psikolojik danışmanlar, danışanların maneviyatını fiziksel ve zihinsel sağlıklarını iyileştirmek için potansiyel kaynak olarak görmeye başlamıştır. Psikolojik danışma uygulamalarında ve değerlendirme sürecinde danışanların manevi boyutuyla çalışırken ortaya çıkması çok olası bir olgu vardır. Bu olgu, manevi baypastır. Manevi baypas kavramını ampirik olarak çalışabilmek için geliştirilen Manevi Baypas Ölçeği çeşitli kültürel gruplarda incelenmiştir. Orijinal Manevi Baypas Ölçeği, 13 maddeden oluşan dörtlü Likert tipi bir ölçme aracıdır. Ölçeğin “psikolojik kaçınma” ve “manevileştirme” olmak üzere iki alt faktörü vardır. Bu çalışmanın amacı Manevi Baypas Ölçeği’ni Türkçeye çevirmek ve psikometrik özelliklerini incelemektir. Çalışmaya 240 yetişkin birey (207 kadın, 33 erkek) katılmıştır. Ölçeğin uyarlama sürecinde önce madde analizi yapılmıştır. Daha sonra birinci ve ikinci düzey doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Birinci düzey doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, “psikolojik kaçınma” ve “manevileştirme” faktörlerinden oluşan iki faktörlü modeli desteklemiştir. İkinci düzey doğrulayıcı faktör analizinde modelin uyumu birinci modelle paralel ve kabul edilebilir düzeyde sonuçlar vermiştir. Bilinen gruplar geçerliliği analizi sonucuna göre, “manevileştirme” faktörü, kadın olmak ve üniversite mezunu olmak ile negatif yönde; “psikolojik kaçınma” faktörü ve manaevi baypas toplam puanı, dindar olmak ile pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Güvenirlik analizi kapsamında ölçeğin iç tutarlılık katsayısı ölçeğin güvenilir olduğunu göstermiştir. Geçerlik ve Güvenirlik analizleri sonucunda, ölçek 11 madde ve iki faktör olarak şekillenmiştir. Bu çalışma, belirli sınırlılıklar çerçevesinde, ölçeğe dair Türkiye’deki ilk psikometrik kanıtları sunmuştur.