Şahsi Cezasızlık Sebeplerinin Maddi Şartlarında Hata

Abstract

Şahsi cezasızlık sebepleri, istisnai olarak belli suç tipleri için öngörülen, tipiklik, hukuka aykırılık ve kusurluluk unsurları söz konusu olmasına rağmen failin cezalandırılmasını engelleyen ve suçun işlenmesi anında var olan şahsi sebepleri ifade etmekte olup bu sebeplerin maddi şartlarında hataya düşen fail açısından nasıl bir hukuki değerlendirme yapılacağı oldukça tartışmalı bir mesele olarak karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, eşine ait olduğunu zannederek aslında bir başkasının cüzdanından para (ç)alan kimse malvarlığına karşı suçlar için TCK m 167’de öngörülen şahsi cezasızlık sebebinden yararlanabilecek midir? Bu hususta ileri sürülen objektif teoriler söz konusu bu hatanın failin ceza sorumluluğuna etkisini tümüyle reddetmekte iken sübjektif teoriler, bu hatanın her durumda ya da en azından bazı hallerde ceza sorumluluğunu kaldıracağını kabul etmektedir. Buna karşılık ayırıcı teori şahsi cezasızlık sebepleri arasında kategorik bir ayrım yaparak her bir kategori açısından farklı sonuçlara ulaşmaktadır. Çalışmamızda bu görüşler ve gerekçeleri ele alınmakta ve evvela olması gereken hukuk, bilahare ise olan hukuk açısından meselenin nasıl çözümlenmesi gerektiğine dair görüşümüze yer verilmektedir.