Koca-ili Türkmenlerinin Rumeli’nin İskânına Katkıları

Abstract

Osmanlıların Rumeli’deki iskân faaliyetleri Çimbi kalesinin ele geçirilmesiyle başlamış ve yeni bölgelerin fethiyle birlikte genişleyerek devam etmiştir. Anadolu’dan Rumeli’ye göçürülen büyük nüfus kitleleri bölgeye Türk-İslâm kimliği kazandırırken toprakların da şenlenmesini sağlamıştır. Bu göçler kimi zaman gönüllülük esasına da- yalı olurken kimi zaman da iskân politikası gereği zorunlu göçler olan sürgün yolu ile gerçekleştirilmiştir. Anadolu’dan Rumeli’ye göçen grupların izleri meskûn oldukları yer adlarına nazaran tahrir defterlerindeki kayıtlardan takip edebilmektedir. Kocaeli sancağına ve Rumeli yakasındaki bazı sancaklara ait tahrir defterlerindeki yer adları incelendiğinde yüzlerce köy adının her iki yakada da mevcut olması Kocaeli Türkmenlerinin Rumeli’ye gelerek yerleştiğini göstermektedir. Kocaeli bölgesinden göçle- rin ilk safhası Rumeli fatihi Süleyman Paşa döneminde gerçekleşmiş olup I. Murad zamanında devam etmiştir. Her iki dönemde de Kocaeli bölgesindeki Türkmenlerin gerek fetih sürecine katılmak gerekse ele geçirilen yeni arazilerde yerleşmek üzere kendi istekleriyle geldikleri anlaşılmaktadır. Bu çerçevede Kocaeli bölgesinden gelen Türkmenler Gelibolu, Edirne-Paşa livası, Vize ve Çirmen sancaklarında yoğun olarak yerleşmişlerdir. Bu göçler Rumeli’nin şenlenmesine büyük katkı sağlarken Kocaeli sancağındaki nüfus kesafetini de azaltmaya yardımcı olmuştur.