Osmanlı Arşivlerinin Açılışından Jöntürk İhtilaline: Bir Macar Papazı ve Tarihçisi Gözüyle II. Meşrutiyet, II. Abdülhamid’in Hal’i ve V. Mehmed Reşad’ın Tahta Çıkışı

Abstract

Geleneksel olarak, Macar tarihçiliği İstanbul kütüphanelerine ve arşivlerine büyük ilgi göstermiştir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, Macar tarihçilerine ve uzmanlarına Osmanlı kaynaklarının erişimini açmak adına ilk adımları Ármin Vámbéry atmıştır. [Sándor Papp, “Vámbéry ve Osmanlı Tarihçiliǧi”, Ölümün 100. Yılında Ármin Vámbéry Anma Toplantısı Bildirileri (Ankara, 6-7 Eylül 2013). neşr. haz. Erdoǧan Kul & Yasemin Altaylı (Ankara: Türk Dil Kurumu, 2017), s. 137] Imre Karácson 1907-1911 yılları arasında İstanbul’daki araştırmalarını son derece titizlikle yürütmüştür. Günlüğü, ünlü Macar ilim adamlarıyla yaptığı mektuplaşmalar, İstanbul’daki günlük hayatın, siyasi mücadelelerin, modern Türk tarihçiliğinin oluşumunun, Tarih Derneği’nin kuruluşu ve etrafındaki tartışmaların detaylı bir resmini sunmaktadır. Karácson İstanbul’da Jöntürk İhtilali’ne, V. Mehmed Reşad’ın tahta çıkışına ve Eyüp’te gerçekleşen kılıç kuşanma merasimine vapurla geçişine tanıklık etmiş ve aynı zamanda da kendisi için fotoğraflar çekmiştir.