Üveys Paşa ve Hırka-i Şerîf Yakınlarında Üveys Paşa’ya Atfedilen Cami

Abstract

Bu makalede Fatih ilçesinde günümüzde Akşemseddin Mahallesinde, Sarıgüzel Caddesi üzerindeki Hoca Üveys Paşa Camii olarak bilinen cami hakkındaki bazı değerlendirmelerde bulunacağım. Çoğunuz bu caminin önünden geçmiş; Üveys Paşa’nın kim olduğu ve belki de camisini neden buraya inşa ettirdiği hakkında belirli bir düşünceye sahip olmuşsunuzdur. Makalemde yapı hakkındaki sanat tarihi ve estetiği ilgilendiren yönlere değinmeyecek de olsam, yine de cami ve bahçesinde bulunan Üveys Paşa’ya ait olduğu zannedilen mezar her gözün kolaylıkla fark edebileceği şaşırtıcı ögeleri içerdiğini belirtmek isterim. On altıncı yüzyıl tarihi uzmanlarıyla III. Murad devri defterdarlık ve Osmanlı eyalet yönetimi konularının araştırmacıları Üveys Paşa’ya daha fazla aşinadır. Üveys Paşa’nın ismiyle devrin kaynaklarında sıklıkla karşılaşmış ve Tayyib Gökbilgin’in “Kara Üveys Paşa’nın Budin Beylerbeyliği” makalesini okumuştur. [Tayyib Gökbilgin, “Kara Üveys Paşa’nın Budin Beylerbeyliği (1578-1580),” İÜEFTD 2 51 1952 (1950): 17–34] Burada Üveys Paşa ve ailesinin diğer fertleri hakkındaki bulgularımı tartışacağım ve İstanbul’daki bu caminin neden Üveys Paşa tarafından yaptırılmamış olduğu hususundaki iddialarımı öne süreceğim.