20. Yüzyılın İlk Çeyreğinde İstanbul’un İnşaat Sektöründe Gayrimüslim Mesleki Kuruluşlar
Özet
19. yüzyılın ikinci yarısında devlet esnafın lonca ve gedik uygulamalarına son vermesi gerektiğine karar verir. Ancak esnafın kendi derneklerini kurmaları II. Meşrutiyet devrinden sonra yavaş yavaş gerçekleşir; 25 Şubat 1910 tarihinde Esnaf Cemiyetleri Talimatnamesi ile esnaf cemiyetlerini denetleyen esnaf kethüdalıkları kaldırılır ve esnaf cemiyetlerinin denetimi konusunda Şehremaneti yetkilendirilir. [Okan Ceylan, İstanbul Esnaf Cemiyeti, https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/ istanbul-esnaf-cemiyeti/?pdf=3572] 1913’te gedik ve lonca usulü de kaldırılır. Bu devirde Kanun-u Esasi’de değişiklikler yapılmıştır. İnsan hakları çerçevesinde kanun dışı tutuklama yasağı, sansür yasağı ile padişahın sürgün yetkisinin kaldırılması ve bunun yanı sıra toplanma özgürlüğünün ve dernek kurma hakkının tanınması da bu değişiklikler arasında sayılabilir. Böylece Rum cemaatinden esnafların birçok dernek kurmasına tanık oluyoruz.
