1189 (1775-1776) Tarihli Bir Narh Defterine Göre Sarayın Bir Senelik Mutfak Harcamaları
Özet
Osmanlı Devleti’nde saray mutfağının ihtiyaçları yetkililer tarafından belirlenir ve bu ihtiyaçlar çeşitli yerlerden temin edilirdi. Saray mutfağının ihtiyacı için özellikle taze sebze ve meyvelerin çoğu şehirde kurulan pazarlardan, doğrudan üreticiden veya hassa bahçelerinden satın alınırdı. Nispeten daha uzak bölgelerden de meyve temini söz konusu olmakla birlikte daha çok hassa bahçelerinden getirtildiği bilinmektedir. Bu bahçelerden alınan meyveler arasında kiraz, armut, üzüm, elma, alıç, taze kızılcık, tatlı ve ekşi nar, taze ceviz yer almaktaydı. [J. B. Tavernier, Bir Fransız Seyyahın Gözüyle Topkapı Sarayı’nda Yaşam, Büyük Senyörün Sarayı, (Çev: Haluk Yanardağ), İstanbul: 2005. s.175.] İstanbul çevresinde de üretimi yapılan sebze ve meyve çeşitleri mevcuttu. Bunun için şehre yakın bölgelerde bostanlar ve bahçeler kurulmuştur. Bu bostanlar ve bahçeler İstanbul halkının ve sarayın taze meyve-sebze ihtiyacının karşılanmasında önemli bir fonksiyona sahipti. [Eremya Çelebi Kömürciyan, İstanbul Tarihi, XVII. Asırda İstanbul, 2. Baskı, Ter. Hrand D. Andreasyan, Eren Yayınları, İstanbul 1988, s. 4, 21, 27, 34, 40-47, Muzaffer Erdoğan, “Osmanlı Devrinde İstanbul Bahçeleri”, Vakıflar Dergisi, C. 4, 1958, s. 178.]