Mudarebenin finansal teknolojilerde ve katılım bankalarındaki yeri ve kullanımı

Abstract

İktisat bilimi, kıt kaynakların dağıtımı ile ilgili yöntemler geliştirmektedir. Günümüz ekonomi bilimi, kaynakların kıt olduğunu iddia etmekte fakat bu iddianın tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. İslam ekonomisi perspektifi ile bakıldığında, Allah'ın dünyada kısıtlı olsa da insanlara yetecek kadar kaynak sağladığı ve bu kaynakların düzgün bir şekilde kullanılması durumunda birçok ekonomik sıkıntının ortadan kalkacağı belirtilmektedir. Konvansiyonel ekonomi kısıtlı kaynakları kullanırken bireysel kazancı merkeze alırken İslam ekonomisi toplumsal kalkınmayı hedefler. Konvansiyonel finans sistemi kazancı maksimize ederken faizi ana enstrüman olarak belirlemiştir, bu da borçluları zor durumda bırakabilmektedir. İslam dini ise faizli borcu yasaklamıştır. İslami finans ise kendi paradigması doğrultusunda kapital ihtiyacını giderirken ortaklığa dayalıdır ve mudarebe veya müşareke gibi enstrümanları kullanır. Günümüzde katılım bankaları bazı ortaklık faaliyetleri yapsalar da genelde kredi vermeye odaklanmaktadır. Bu da İslam ekonomisinin toplumsal kalkınma hedefine yeterince hizmet etmemektedir. Bu tezde, birey ve kurumların finansman ihtiyaçlarının giderilmesinde ortaklığa dayalı ve fintekler üzerinden çözüm önerileri sunulmaktadır. Tezin amacı, toplumsal kalkınmayı ve refahı artıracak bir finansal yöntem önermektedir. Tez kapsamında ortaklık yapılarının kullanımında bankacılık sistemi yerine finteklerin kullanılması önerilmektedir, çünkü fintekler ortaklığa dayalı finansal büyük bir alan sunmakta ve geleneksel finansal kurumlara alternatif oluşturmaktadır. ----- Economics develops methods for the effective distribution of scarce resources. However, contemporary economic science asserts the scarcity of resources, a perspective that requires reassessment. According to Islamic economics, Allah has provided sufficient resources for humanity on Earth, and the proper utilization of these resources can alleviate many economic problems. Conventional economics prioritizes individual profit in the use of scarce resources, whereas Islamic economics focuses on societal development. The conventional financial system aims to maximize profits by using interest as its primary instrument, which can put borrowers in difficult situations. In contrast, Islam prohibits interest-based borrowing and offers partnership-based methods to address financial needs. In this context, the Islamic financial system relies on partnership models such as mudarabah and musharakah. However, it is observed that participation banks today mainly focus on lending, which does not sufficiently serve the societal development goals of Islamic economics. This study proposes solutions based on partnership-oriented approaches and the utilization of fintech for addressing the financial needs of individuals and institutions. The objective of the study is to develop an innovative financial method that enhances societal development and welfare. It recommends leveraging fintech instead of the traditional banking system for partnership-based financing, as fintech provides a significant platform for such financing and offers an alternative to conventional financial institutions.