Hafızlık eğitimi alan bireylerin motivasyon düzeyleri ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkide manevi iyi oluşun rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı hafızlık eğitimi alan bireylerin motivasyon düzeyleri ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkide manevi iyi oluşun aracı rol etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın yöntemi nicel araştırma yöntemlerinden korelasyonel araştırma modelidir. Araştırmanın çalışma grubunu Manisa'daki hafızlık kurslarında eğitim alan 346 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu, Spiritüel İyi Oluş Ölçeği, Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği ve Hafızlık Eğitimi Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler, SPSS Paket Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde normal dağılım gösteren iki değişkene sahip alt faktörler için t-testi, ikiden fazla değişkene sahip alt faktörler için ANOVA testi uygulanmıştır. Değişkenler arası ilişki için Pearson Korelasyon Katsayısı ve aracılık analizinde değişkenlerin doğrudan ve dolaylı rollerini analizi için regresyon temelli aracılık makrosu (Process Model 4) uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre hafızlık öğrencilerinin, hafızlık eğitimi motivasyonu, öznel iyi oluş ve manevi iyi oluş puanları sınıf düzeylerine göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Ayrıca hafızlık eğitimi motivasyonu ile cinsiyet değişkeni arasında erkekler lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Hafızlık eğitimi motivasyonu ile öznel iyi oluş, hafızlık eğitimi motivasyonu ile manevi iyi oluş ve öznel iyi oluş ile manevi iyi oluş arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Aracılık analizi sonucuna göre hafızlık eğitimi alan öğrencilerin öznel iyi oluş düzeylerinin hafızlık eğitimi motivasyonları üzerinde anlamlı düzeyde doğrudan etkisi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öznel iyi oluşun aracı değişken olan manevi iyi oluşun varlığında hafızlık eğitimi motivasyonu üzerindeki dolaylı etkisinin de anlamlı olduğu görülmüştür. Manevi iyi oluş, öznel iyi oluş ve hafızlık eğitimi motivasyonu arasındaki ilişkiye kısmen aracılık etmiştir. Araştırmanın sonuçları ilgili literatür çerçevesinde yorumlanmıştır. ----- The purpose of this study is to examine the mediating role of spiritual well-being in the relationship between the motivation levels and subjective well-being of individuals undergoing Hafiz (Quran memorization) training. The research employs a correlational research design, one of the quantitative research methods. The study group consists of 346 students enrolled in Hafiz training courses in Manisa, Turkey. Data collection tools used in the study include the Personal Information Form, Spiritual Well-Being Scale, Adolescent Subjective Well-Being Scale, and Hafiz Training Motivation Scale. The data collected were analyzed using the SPSS statistical package. In the analysis, t-tests were applied for sub-factors with two variables, and ANOVA tests were used for sub-factors with more than two variables. Pearson's Correlation Coefficient was used to analyze relationships between variables, and regression-based mediation macro analysis (Process Model 4) was applied to examine direct and indirect roles of variables in the mediation analysis. According to the research findings, the Hafiz students' scores on Hafiz training motivation, subjective well-being, and spiritual well-being showed significant differences based on their grade levels. Additionally, a significant gender-based difference in favor of male students was found in Hafiz training motivation. Positive and significant relationships were identified between Hafiz training motivation and subjective well-being, Hafiz training motivation and spiritual well-being, as well as between subjective well-being and spiritual well-being. The mediation analysis results revealed that subjective well-being had a significant direct effect on Hafiz training motivation. Moreover, in the presence of the mediating variable of spiritual well-being, the indirect effect of subjective well-being on Hafiz training motivation was also found to be significant. Spiritual well-being partially mediated the relationship between subjective well-being and Hafiz training motivation. The findings of the study were interpreted within the framework of relevant literature.