Üniversite öğrencilerinde spiritüel iyi oluş, beden algısı ve benlik saygısı arasındaki yordayıcı ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin spiritüel iyi oluş, beden algısı, benlik saygısı düzeylerini ve aralarındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini, Türkiye genelinde farklı üniversitelerden seçilen 261 kadın ve 200 erkek olmak üzere toplam 461 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Veriler Demografik Bilgi Formu, Spiritüel İyi Oluş Ölçeği, Bedeni Beğenme Ölçeği ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler, grup farklılıklarını incelemek amacıyla bağımsız gruplar t-testi ve ANOVA; değişkenler arası ilişkileri ve yordayıcı etkileri belirlemek amacıyla Pearson korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Korelasyon analizleri sonucunda, spiritüel iyi oluş ile beden algısı ve benlik saygısı arasında pozitif yönlü, orta düzeyde anlamlı ilişkiler; beden algısı ile benlik saygısı arasında da pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Regresyon analizleri, spiritüel iyi oluşun beden algısı ve benlik saygısını anlamlı düzeyde yordadığını ortaya koymuştur. Cinsiyet değişkenine göre yapılan analizlerde, erkeklerin hem benlik saygısı hem de beden algısı puanlarının düzeylerinin kadınlara kıyasla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yaş değişkenine göre, yaş ilerledikçe spiritüel iyi oluş düzeyinde artış gözlenmiş; ancak beden algısı ve benlik saygısı açısından anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ayrıca, estetik müdahale yaptırmayı düşünen bireylerin spiritüel iyi oluş ve beden algısı puanlarının, estetik yaptırmayı düşünmeyen bireylere göre daha düşük olduğu bulunmuştur. Ancak estetik yaptırma durumu, benlik saygısı üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmamıştır. Araştırmanın genel bulguları, spiritüel iyi oluşun üniversite öğrencilerinin beden algısı ve benlik saygısı üzerinde anlamlı bir yordayıcı etkisi olduğunu göstermektedir. Elde edilen sonuçlar, ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış ve ileride yapılacak çalışmalara yönelik öneriler sunulmuştur. ----- The present study aims to examine university students' levels of spiritual well-being, body image, and self-esteem, as well as the relationships among these variables. A relational survey model, one of the quantitative research methods, was employed. The sample consisted of 461 university students (261 females and 200 males) selected from various universities across Turkey. Data were collected using the Demographic Information Form, the Spiritual Well-Being Scale, the Body Appreciation Scale, and the Rosenberg Self-Esteem Scale. Independent samples t-test and ANOVA were used to assess group differences, while Pearson correlation analysis and multiple regression analysis were conducted to explore the relationships and predictive effects among the variables. The correlation analyses revealed moderate and positive significant relationships between spiritual well-being and both body image and self-esteem. A significant positive relationship was also found between body image and self-esteem. Regression analyses showed that spiritual well-being significantly predicted both body image and self-esteem. Findings based on gender indicated that male students had higher levels of both self-esteem and body image compared to female students. With respect to age, spiritual well-being was found to increase as age increased; however, no significant differences were observed in body image or self-esteem. Additionally, students considering aesthetic interventions reported lower levels of spiritual well-being and body image than those who did not, although no significant difference was found in self-esteem based on the intention to undergo aesthetic procedures. Overall, the findings suggest that spiritual well-being is a significant predictor of both body image and self-esteem in university students. The results are discussed considering relevant literature, and recommendations for future research are provided.