Hybrid languages and their translations in the light of postcolonical translation theories : camfranglais example

Abstract

Melez diller çok kültürlü ülkelerde oldukça önemli bir yere sahiptirler, özellikle bir zamanlar sömürge altında olan ülkelerde. Eski sömürge ülkelerinde yaşayan insanlar melez dilleri kullanırlar, bu dillerde edebi eserler ve sanat eserleri üretirler. Bu ülkelerin vatandaşları çok dilli bir eğitim sisteminde öğrenim gördüklerinden genellikle hem ana dillerini hem de sömürgecilerin dillerini akıcı bir şekilde konuşurlar. Aynı zamanda hem kendi kültürlerine hem de sömürgecilerin kültürlerine maruz kaldıkları için çok kültürlü insanlardır. Bu durum sömürülen insanlara sömürgecinin dilini kullanarak yepyeni bir dil yaratma imkânı vermektedir. Aynı zamanda üçüncü bir kültür de yaratarak sömürgeciyi hem kendi diline hem de kültürüne yabancı bir pozisyona sokmaktadırlar. Eski sömürge ülkelerinde yaşayan insanlar bu şekilde sömürgecilere durumun tamamen değiştiğini ve artık üstün olanın kendileri olduklarını göstermektedirler. Bu bireyler melez diller ve kültürler aracılığıyla kimliklerini ifade ederler. Kamerun'da konuşulan bir melez dil olan Camfranglais bu duruma örnek olarak verilebilecek en iyi örneklerden biridir. Camfranglais 1970'li yıllarda Kamerunlu gençlerin yetişkinlerin konuşmalarını anlamalarını engellemek amacıyla kendi aralarında konuşmaya başladıkları bir dildir ve zaman içerisinde diğer insanlar arasında da yaygınlaşmaya başlamıştır. Günümüzde Kamerunlu yazarlar ve sanatçılar Camfranglais adlı melez dili sömürgecilere karşı bir direniş aracı olarak kullanmaktadırlar. Peter Wuteh Vakunta'da şiirlerini yazarken Camfranglais'yi kullanan yazarlardan biridir. Bu tez kapsamında Vakunta'nın Camfranglais'den İngilizceye yaptığı çeviriler değerlendirilecek ve yazarın şiirlerinden birisi örnek olarak Türkçeye çevrilecektir. Tezin kuramsal çerçevesi Antoine Berman, Lawrence Venuti, Gayatri Spivak, Tejaswini Niranjana, Samia Mehrez, Edward Said ve Frantz Fanon gibi akademisyenlerin görüşlerinden oluşacaktır. Tezde hedeflenen ana noktalardan birisi melez dillerin eski sömürge ülkeleri vatandaşları için ne kadar önemli olduğuna değinmek ve Camfranglais gibi melez dillerde yazılan eserlerin çevirilerinin ne denli önemli olduğunu vurgulamaktır. Çeviri eski sömürge ülkesi vatandaşlarına seslerini bütün dünyaya duyurmaları için bir şans verebilir. Çeviri geleceği değiştirmeye ön ayak olabilir ve bir direniş aracı olarak kullanılabilir. Tezde hedeflenen bir başka nokta ise melez dillerin ne şekillerde çevrilebileceklerini sorgulamak ve melez bir dilin Türkçeye çevrilmesi konusunda bir öneri sunmaktır. ----- Hybrid languages hold a significant place in the multicultural countries, especially in formerly colonized nations. Individuals who are from formerly colonized countries speak hybrid languages, and they produce art and literature in hybrid languages. Citizens of formerly colonized nations are usually fluent in both their own language and the language of the colonizer because they have a multilingual education system. They are also multicultural as they are exposed to both their own culture and the culture of the colonizer. This situation gives them a chance to create a whole new language by using the language of the colonizer. They also create a third culture and by doing that they make the colonizers foreigners to their own languages and cultures. This is how they show the colonizer that the tables now have turned, and they have the upper hand. These colonized individuals represent their identities through the hybrid languages and cultures. Camfranglais, a hybrid language which is spoken in Cameroon, is an impeccable example. In 1970s young people of Cameroon started to use Camfranglais to be able to keep secrets from their parents and since then it became a commonly used language. In today's Cameroon writers and artists use Camfranglais as a tool for resistance against the colonizer. Peter Wuteh Vakunta is one of the writers who uses Camfranglais in this poetry. In this dissertation, his translations from Camfranglais to English will be discussed and as the case study of the dissertation, one of his poems will be translated into Turkish. For the theoretical framework views of scholars such as Antoine Berman, Lawrence Venuti, Gayatri Spivak, Tejaswini Niranjana, Samia Mehrez, Edward Said and Frantz Fanon will be discussed in the dissertation. One of the main objectives of this dissertation is to shed a light on the importance of hybrid languages for formerly colonized nations and why it is important to translate the works which have been written in hybrid languages such as Camfranglais. Translation can give the citizens of formerly colonized nations a chance to make their voices heard from all around the world, translation can shape the future, and can be used as a tool of resistance. One of the other objectives of this dissertation is to question the possibilities of translation of hybrid languages and try to construct a strategy to translate a hybrid language into Turkish. Key Words: Translation, literature, Camfranglais, Post-colonialism, Hybrid languages, colonization.