Ailede duygu sosyalleştirmenin erken çocuklukta dijital medya kullanımına etkisi: duygu düzenleme becerisinin aracı rolü

Abstract

Dijital medya, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası olmuş ve çocuklar da bu dijital dünyanın aktif katılımcılarına dönüşmüştür (Rideout, 2017). Çocukların dijital medyayla kurdukları ilişki ve kullanım biçimleri, gelişimsel çıktılar açısından kritik bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı, ebeveynin duygu sosyalleştirme davranışlarını çocukların problemli medya kullanımı (PMK) üzerindeki etkisini incelemek ve bu ilişkide çocukların duygu düzenleme becerilerinin aracı rolünü araştırmaktır. Araştırmanın örneklemi, 4-8 yaş aralığında toplam 298 çocuğun (Nkız=156) ebeveynlerinden elde edilen verilerden oluşmaktadır. Veriler; Demografik Bilgi Formu, Problemli Medya Kullanımı Ölçeği (PMKÖ), Duygu Düzenleme Ölçeği ve Çocukların Olumsuz Duygularıyla Baş Etme Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Ebeveyn duygu sosyalleştirme tutumları destekleyici tepkiler (DT) ve destekleyici olmayan tepkiler (DOT) olarak; duygu düzenleme becerileri ise duygu düzenleme kontrolü (DDK) ve değişkenlik/olumsuzluk boyutlarıyla ele alınmıştır. Ön analizlerde DOT'un PMK ile pozitif, DDK'nin ise negatif yönde anlamlı ilişkili olduğu; DT'nin DDK ile pozitif ilişkili bulunduğu; ayrıca değişkenlik/olumsuzluk boyutunun hem PMK hem de DOT ile pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Cinsiyetin PMK ile anlamlı ilişkili olduğu ve erkek çocukların PMK puanlarının daha yüksek olduğu saptanmış, bu değişken analizlerde kontrol edilmiştir. Çoklu doğrusal regresyon analizleri, DOT'un PMK'yı anlamlı şekilde yordadığını ve varyansın yaklaşık %17,4'ünü açıkladığını göstermiştir. Değişkenlik/olumsuzluk boyutunun ise PMK'yı yordayarak varyansın yaklaşık %30,4'ünü açıkladığı; buna karşın DDK'nin anlamlı bir yordayıcı olmadığı belirlenmiştir. Aracılık analizleri, DOT'un PMK üzerindeki etkisinde değişkenlik/olumsuzluk boyutunun kısmi bir aracılık rolü oynadığını ortaya koymuştur. Öte yandan, DT'nin DDK üzerinde anlamlı bir etkisi ve DDK'nin PMK üzerindeki negatif yönde anlamlı etkisi bulunmuş; DT'nin PMK üzerindeki doğrudan ve toplam etkileri anlamsız kalırken, dolaylı etkinin anlamlı ve negatif olması bu modelde tam aracılık etkisini göstermiştir. ----- Digital media has become an integral part of daily life with the advancement of technology and children have become active participants in this digital world (Rideout, 2017). Children's relationship with digital media and the way they use it is considered as a critical element in terms of developmental outcomes. The aim of this study is to investigate the effect of parental emotion socialization behaviors on children's problematic media use (PMU) and to examine the mediating role of children's emotion regulation skills in this relationship. The sample of the study consisted of data obtained from the parents of a total of 298 children between the ages of 4 and 8 (Ngirl=156). Data were collected through Demographic Information Form, Problematic Media Use Scale (PMAS), Emotion Regulation Scale and Coping with Children's Negative Emotions Scale. Parental emotion socialization attitudes were examined in terms of supportive reactions (SR) and unsupportive reactions (ESR), and emotion regulation skills were examined in terms of emotion regulation control (ERC) and variability/negativity dimensions. In the preliminary analyses, it was found that ESR was positively and negatively related to PMC; DT was positively related to ESR; and the variability/negativity dimension was positively related to both PMC and ESR. Gender was found to be significantly associated with PMC and boys had higher PMC scores, and this variable was controlled for in the analyses. Multiple linear regression analyses showed that DOT significantly predicted PMC and explained approximately 17.4% of the variance. The variability/negativity dimension predicted PMC and explained approximately 30.4% of the variance, whereas DDK was not a significant predictor. Mediation analyses revealed that the variability/negativity dimension played a partial mediating role in the effect of CLT on PMC. On the other hand, there was a significant effect of DT on DOT and a significant negative effect of DOT on PMC; while the direct and total effects of DT on PMC were insignificant, the indirect effect was significant and negative, indicating a full mediation effect in this model.