Osmanlı Sahasında Yer Alan Bazı Süsleme Motiflerinin Dolaşımı Hakkında Notlar

Abstract

1995 yılında, Paris’de Hôtel des Invalides’in önünde sergilenen ve önünden onu farketmeden birçok kere geçmiş olduğumuz “batarya ganimetini” (Batterie trophée) keşfettik. Burada söz konusu olan, 1830’da Cezayir’in alınmasının ertesinde, Fransız askeri yetkililer tarafından ele geçirilmiş olan güzel toplardır ve bunların üretimleri Osmanlı dayılarının dönemine kadar uzanmaktadır. Tesadüfen, birkaç hafta sonra, İstanbul’a geldik ve bu yeni merakımızı tatmin etmeye devam edebildik. Zamanlama çok uygundu: bir yandan Tophane Dökümhanesi’nin yakınına yerleştirilmiş olan toplar daha Askeri Müze’ye taşınmamıştı, diğer yandan bina, eski teknik işlevine uyan görünümünü hala korumaktaydı. Bu araştırmaların sonuçlarının bir kısmı birkaç sene sonra yayınlandı1. Bununla birlikte, bizi beklenmedik bir konuya doğru götüren notların ve fotoğrafların bir kısmı tutarlı bir bütünlük oluşturuyorlardı ve hala yayınlanmamışlardı. Burada bu konuyla ilgili bir özet sunum yapmaya çalışacağız.

1995 yılında, Paris’de Hôtel des Invalides’in önünde sergilenen ve önünden onu farketmeden birçok kere geçmiş olduğumuz “batarya ganimetini” (Batterie trophée) keşfettik. Burada söz konusu olan, 1830’da Cezayir’in alınmasının ertesinde, Fransız askeri yetkililer tarafından ele geçirilmiş olan güzel toplardır ve bunların üretimleri Osmanlı dayılarının dönemine kadar uzanmaktadır. Tesadüfen, birkaç hafta sonra, İstanbul’a geldik ve bu yeni merakımızı tatmin etmeye devam edebildik. Zamanlama çok uygundu: bir yandan Tophane Dökümhanesi’nin yakınına yerleştirilmiş olan toplar daha Askeri Müze’ye taşınmamıştı, diğer yandan bina, eski teknik işlevine uyan görünümünü hala korumaktaydı. Bu araştırmaların sonuçlarının bir kısmı birkaç sene sonra yayınlandı1. Bununla birlikte, bizi beklenmedik bir konuya doğru götüren notların ve fotoğrafların bir kısmı tutarlı bir bütünlük oluşturuyorlardı ve hala yayınlanmamışlardı. Burada bu konuyla ilgili bir özet sunum yapmaya çalışacağız.