1009/1600 Tarihli İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri’ne Göre Nefs-i İstanbul’da Bulunan Mahalleler ve Özelliklerine Dair Gözlemler

Abstract

Bu tebliğde Osmanlı Devleti’nin başşehri ve yönetim merkezi olan Nefs-i İstanbul veya Dersaadet mahalleleri konu edinilecektir. Fetih bir toprak parçasını i‘lâ-yı kelimetullâhı gerçekleştirmek, ahkâm-ı Kur’aniyyeyi hâkim ve şe‘âir-i İslamiyeyi görünür kılmak, İslam’ı yaşamak, yaşatmak, tebliğ ve temsil etmek üzere Müslümanların kullanımına devamlı ve kalıcı olacak şekilde açmak demektir. Bu yalnız görünüş itibarıyla değil özü ve ruhu itibarıyla da gerçekleştirildiğinde anlam ifade eder. Fethedildikten sonra da başşehir olma vasfını sürdüren İstanbul, bu özelliği dolayısıyla Osmanlı idari taksimatı dışında tutulmuştur. Hususi bir mülki ve mali idare yapısına sahip kılındığı için de, mülki ve beledi hizmetleri doğrudan merkezi idare tarafından yürütülmüştür.

Bu tebliğde Osmanlı Devleti’nin başşehri ve yönetim merkezi olan Nefs-i İstanbul veya Dersaadet mahalleleri konu edinilecektir. Fetih bir toprak parçasını i‘lâ-yı kelimetullâhı gerçekleştirmek, ahkâm-ı Kur’aniyyeyi hâkim ve şe‘âir-i İslamiyeyi görünür kılmak, İslam’ı yaşamak, yaşatmak, tebliğ ve temsil etmek üzere Müslümanların kullanımına devamlı ve kalıcı olacak şekilde açmak demektir. Bu yalnız görünüş itibarıyla değil özü ve ruhu itibarıyla da gerçekleştirildiğinde anlam ifade eder. Fethedildikten sonra da başşehir olma vasfını sürdüren İstanbul, bu özelliği dolayısıyla Osmanlı idari taksimatı dışında tutulmuştur. Hususi bir mülki ve mali idare yapısına sahip kılındığı için de, mülki ve beledi hizmetleri doğrudan merkezi idare tarafından yürütülmüştür.