Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı
Recent Submissions
-
Fahreddin er-Râzî'nin i'câz ve Tefsir Anlayışında Nazım
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Kur'an'ın i'cazını açıklamak üzere geliştirilen nazım nazariyesi, en verimli uygulamasını tefsir literatüründe bulmuş ve kendisinden sonraki dil, belagat ve tefsir çalışmalarına yön vermiştir. Bu tezde, nazariyenin seyri ... -
Hicrî İlk Üç Asırda Mekke Kâdılarının Hadis İlmi İle İlişkileri
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Kâbe'nin Mekke'de yer alması ve kutsal kabul edilmesi sebebiyle Mekke İslâm öncesinde ve sonrasında Arap yarımadasında önemli bir konuma sahip olmuştur. Hz. Peygamber'in tebliğinden sonra, Müslümanlar ve müşrikler arasındaki ... -
Bir Kelam Problemi Olarak Engellilik
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Bu çalışma, engellilik konusundaki inanç problemlerine kelâm ilmindeki yaklaşımları tespit etmeyi amaçlamaktadır. Eş'ariyye, Mâtürîdiyye ve Mu'tezile mezheplerinin engellilik konusuna yaklaşımları, temel kaynakları üzerinden ... -
Mütekaddimin Dönemi Eş'ari ve Mu'tezili Usul Eserlerinde Mutlak Emrin Mucebi İle İlgili Tartışmalar
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)"Emir"in mahiyeti ve emirle ilgili meseleler, İslam hukuk düşüncesinin felsefi ve metodolojik temellerini inceleyen fıkıh usulü eserlerinde ilk dönemlerden itibaren en fazla tartışılan konular arasında yer almıştır. Belirli ... -
Nişancızâde'nin Nûru'l-ʻAyn Adlı Eserinin Tahkik Ve Tahlili (34-39. Fasıllar)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)On yedinci yüzyılda yaşayan Nişancızâde, on beşinci yüzyıl fakihi Şeyh Bedreddin'in yargılama usûlü ve muamelata dair telif ettiği ve uzun yıllar mahkemelerde başvuru kaynağı olarak kullanılan eseri Câmi'u'l-fusûleyn'i ... -
Nişancızâde'nin Nûru'l-'Ayn Adlı Eserinin Tahkik ve Tahlili (40. fasıl)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Şeyh Bedreddin (ö. 823/1420), Mecdüddîn el-Üsrûşenî'nin (ö. 637/1240) el-Fusûl'ü ile Zeynüddîn el-Mergînânî'nin (ö. 670/1271) Fusûlü'l-ihkâm fî usûli'l-ahkâm adlı eserini bir araya getirdiği, Osmanlı'da uzun seneler kadılar ... -
İbnü'l-Esîr'in Hadis Usulcülüğü (Câmiu'l-Usûl Mukaddimesi Özelinde)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)İlk örneklerinin hicrî III. asırda görülmeye başlandığı hadis kitaplarına yazılan mukaddimeler, müellifin eserini yazma amacını, metodunu açıklaması ve hadis usulüne dair zengin bilgiler ihtiva etmesi açısından oldukça ... -
İbn Kemal Tefsirinin el-Keşşâf Geleneğindeki Yeri: Dil ve Belâgat İlimleri Çerçevesinde Mukayeseli Bir İnceleme
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Zemahşerî (ö. 538/1144), Abdülkâhir el-Cürcânî'nin (ö. 471/1078) Kur'an'ın i'câzını açıklamak üzere geliştirdiği nazım teorisini tefsir ile buluşturmuş, tefsir literatürü içerisinde belâgat yönteminin oluşmasına öncülük ... -
Sekûnî'nin Temyîz'inde i'tizâl Eleştirisi: Fâtiha ve Bakara sûreleri Örneğinde Bir İnceleme
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Bu tezde Eş'arî kelâmcısı Ebû Ali es-Sekûnî'nin Temyîz adlı eserinde Mu'tezilî Zemahşerî'ye yönelttiği eleştiriler incelenmektedir. Sekûnî, Endülüs topraklarında yetişmiş daha sonra Mağrib'e göç etmiş ilmiyye sınıfından ... -
Nasr Hâmid Ebû Zeyd'in Ulûmu'l-Kur'ân Eleştirisi
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Çağdaş dönemde yaşanan dönüşüm neticesinde İslamî olanı anlama konusundaki yeni girişimlerin ortak noktası, sahabe devrinden itibaren kurumsallaşmaya başlayan İslamî ilimlerin ve bu ilimlerin oluşturduğu iç sistematiğin ... -
Şiî Müfessir İbn Şehrâşûb'un Müteşâbihü'l-Kurʾân Adlı Eserinin Usûlü'd-dîn Açısından Değerlendirilmesi
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Kur'an'da anlamı konusunda net bir tayinde bulunulamayan söz ve anlatımlar için kullanılan müteşâbihât kavramı, erken dönemde tefsir ve kelâm disiplinlerinin tartışılagelen en önemli başlıklarından birisidir. Müteşâbih ... -
Nişancızâde'nin Nûru'l-'ayn Adlı Eserinin Tahkik ve Tahlili (7-11. Fasıllar)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)On yedinci yüzyılda yaşamış bir Osmanlı fakihi olan Nişancızâde, Şeyh Bedreddin'in muamelat ve yargılama hukukuna dair olan ve gayr-i resmi bir kanun olarak uzun yıllar mahkemelerde kullanılan eseri Câmi'u'l Fusûleyn'i ... -
Erken Dönem Kelâmında Teşbih ve Tenzih Doktrinleri: Müşebbihe ve Cehmiyye Örneği
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Bu çalışmada, kelâm ilminin mihenk taşı mesabesinde bulunan ulûhiyet tasavvuru konusu, birbirine zıt iki uç nokta olan teşbîhçi ve tenzîhçi doktrin öncüleri Müşebbihe ve Cehmiyye çerçevesinde araştırılmıştır. Tez giriş, ... -
Necmeddin en-Nesefî ve Hadis İlmindeki Yeri (Es-Seb`iyyât-es-Sem`iyyât İsimli Yazma Eseri Özelinde)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Tasnif dönemiyle birlikte zenginleşen hadis literatürünün bir türü de fezâil-i âmâl hadislerini içeren "Amelü'l-yevm ve'l-leyle" tarzı eserlerdir. Kelâm ilmiyle temâyüz etmiş önemli bir âlim olan Necmeddin en-Nesefî de bu ... -
Gazzâlî'nin Kelâm ve Tasavvuf Eserlerindeki Ulûhiyet Anlayışının Mukayesesi
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Gazzâlî'nin, hayatının muhtelif dönemlerinde yöneldiği ve aralarında yöntemsel farklılıklar bulunan kelâm ve tasavvuf, onun yaşam serüveninin neredeyse tamamında önemli rollere sahip iki temel disiplindi. Onun kelâm ve ... -
İbn Hacer'de Tasarruf Kavramı (Râvî, Musannif ve Müstensih)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Hadis tarihi boyunca bilgilerin rivâyet edilmesinde muhaddislerin azami çaba gösterdiği malumdur. Bununla birlikte bilgileri aktaranların ve kendilerine aktarılanların beşer olması hasebiyle rivâyetlerde birtakım değişikliklerin ... -
Nişancızâde'nin Nûru'l-'Ayn Adlı Eserinin Tahkik ve Tahlili (33. Fasıl)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)On yedinci yüzyıl Osmanlı fakîhi olan Nişancızâde, Şeyh Bedreddin'in yargılama hukukuna dair olan ve uzun yıllar hakimlerin el kitabı olarak kullanılan eseri Câmi'u'l Fusûleyn'i düzenlemek ve ıslah etmek amacıyla Nûru'l-'Ayn ... -
Geçmişi ve Bugünü Ile Gana'da İslamiyet ve Müslüman Gruplar
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Bugün dini çatışmaların insanlık için bir tehdit oluşturduğu bir dünyada yaşıyoruz. Bu çatışmalar, büyük oranda, dinlerin esasları ve öğretileri ile ilgili eksik, yanlış ve ön yargılı anlayışlar ile karşılaştırmalı din ... -
Ebü'l-Leys es-Semerkandî'nin Tefsirinde İsrâiliyat
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Hicrî IV. asırda Semerkant'taki önemli İslâm âlimlerden birisi olan Ebü'l-Leys, başta tefsir olmak üzere muhtelif ilim dallarında çok sayıda eseri miras bırakan ve ilmî noktada İslâm dünyasına önemli katkılar sunan bir ... -
Ermenekli Süleyman Sırrı Efendi Kelâmi Görüşleri ve Kelâma Dair Eserleri
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2019)Osmanlı'nın son dönem devlet adamlarından ve âlimlerinden Ermenekli Süleyman Sırrı Efendi (ö. 1931)'nin Kenzü'l-Akaid adlı eseri, dinî ilimler hakkında bilgi edinmek isteyenlerin yanında ilim meclislerinde tartışmalara ...