Browsing Sempozyum VII (3-5 Mayıs 2019) by Issue Date
Now showing items 1-20 of 33
-
Payitahtın Isınma Sisteminde Dönüşüm: Kaloriferin İstanbul’a Girişi
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Isınma ihtiyacının açık alanda ateş yakılmak suretiyle giderilmeye çalışıldığı en eski yöntemden, merkezî ısıtmanın yerleşik bir biçim aldığı günümüze kadar insanoğlu farklı yakacaklar kullanmış, bunları yakmak için türlü ... -
Cihan Harbi ve İstanbul’un İaşesi Sorunu
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Cihan Harbi insanlığın yaşadığı en büyük felaketlerden biri oldu. Batı’da uluslaşmanın tepe noktaya ulaştığı, sanayi toplumunun pekiştiği, inişli çıkışlı liberal ve demokratik evrelerin bir diğerini izlediği, aynı zamanda ... -
General John Richards’ın İstanbul Gözlemleri (1699-1700)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)İngiliz asıllı bir topçu subayı olan John Richards (1667-1709), Venedik ordusunda görevliyken “dünyanın en ünlü şehrini” [1 British Library (BL), Stowe MS 462, s. 33b. Makaleye konu olan Richards’ın gezi defterinden yapılan ... -
19. Yüzyılda İstanbul’da Finansal Hizmetler Sektörünün Mekânsal Dağılımı
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)On dokuzuncu yüzyıl Osmanlı modernleşmesinin hız kazandığı bir dönemdir. Bir önceki yüzyılda başlayan yenileşme hareketleri bu yüzyılda yeni bir ivme kazanmış, devletin yeniden organize edilmesinden toplum hayatına kadar ... -
Payitahtı Aydınlatanlar: Fetihten 19. Yüzyıla Osmanlı İstanbulu’nda Mumcu Esnafı
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Şem’dānī-zāde Fındıklılı Süleyman Efendi tarafından kaleme alınan ve 18. yüzyıl olaylarını kendine has bir tarzda ve içtimaî yönden inceleyen önemli bir Osmanlı kroniği olan Mür’i’t Tevārih’te Sultan III. Ahmed’in vefatı ... -
İstanbul’daki Venedik Dil Oğlanları ve Türk Dili Okulu
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Venedikli ve diğer İ talyan tüccarlar, 1204 tarihli IV. Haçlı Seferi’nden sonra İstanbul’a yoğun olarak yerleşmeye başlamışlardır. Onların bu şehirdeki diplomatik varlığı da o kadar eskidir. 1454 tarihli ahidnâme mucebince ... -
Minyatürlerle Atâyî’nin Hamsesine Göre XVII. Yüzyıl İstanbul Hayatından Sahneler
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Minyatür terimi, Ortaçağ Avrupasında yazma kitapların bölüm başlarına yapılan tezhiplerde (süslemelerde) baş harfleri vurgulamak amacıyla kullanılan kırmızı boya miniumdan türetilmiştir ve söz konusu tezhipleri tanımlar. ... -
Diplomasi, Sanat, Siyaset, Aşk: Karol Boscamp Lasopolski’nin İstanbul Elçiliğinden Farklı Yansımalar (1776-1778)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)XVIII. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı-Leh ilişkileri açısından Doğu Avrupa’da kritik hadiseler meydana gelmiştir. Esasında 1699 Karlofça Antlaşması’ndan bu yana münasebetler savaşsız bir süreç geçirse de Osmanlı-Leh ... -
Timar Sistemi İçerisinde İltizam Yönteminin Kullanılması: İstanbul Kadı Sicilleri Üzerinden Bir Tartışma (16.-19. Yüzyıllar)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Bilindiği üzere yasal olarak deftere kaydedilen timarlar, hisselere bölünemez, satılamaz, devredilemez, bütün halinde başka bir birime katılamaz ya da bağışlanamazdı. [Halil İnalcık, “Timar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm ... -
Alman Diplomat Joseph Maria von Radowitz’in Nazarından 19. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul, Osmanlı Diplomasisi ve Padişahları
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Joseph Maria von Radowitz, 19. yüzyılın ikinci yarısında birkaç kez İstanbul’da görev yapmış Alman diplomatlardan biridir. Prusya’nın diplomatik hizmetine girdikten sonra Osmanlı İmparatorluğu’na ilk kez 1861 yılında elçilik ... -
İstanbul’da Akideci ve Şeker Şerbetçi Esnafı (18. Yüzyıl)
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Osmanlı toplum hayatında ve mutfak kültüründe şeker ve şerbet her zaman mühim bir yere sahip olmuştur. Saray’ın ihtiyacını çoğunlukla Helvahâne-i Âmire, halkın ihtiyacını ise Çarşı esnafından Akideci ve Şerbetçi esnafı ... -
“Küçük” Fenerli Beylerin 18. Yüzyıl İstanbulu Hakkında Görüşleri
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)18. yüzyıl boyunca İstanbul Rumlarının sosyal yaşamındaki en önemli olay, Nikolaos Mavrokordatos’un (1670-1730) Divan-i Hümayun’e Baş tercüman ve Eflâk ve Boğdan Voyvodası olarak iki defa atanmasından sonra Fenerlilerin ... -
Rus Yıllıklarında ve Gezi Notlarında İstanbul’un Fethi ve Sonrasına Dair Tarih ve Kurmaca
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Rus yıllıklarında Osmanlı Devleti’nin Balkanlara yayılmasından ve İstanbul’un fethinden sonra bu bölgede gelişen olaylara yer verildiği izlenmektedir. Çalışmamızda İstanbul’un 1453 yılında Türkler tarafından ele geçirilişini ... -
Eski Beşiktaş Sarayı
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Köşkler ve Kasırlar kitabının II. Cildi’nin hazırlığı sırasında rahmetli hocam Sedad Hakkı Eldem önüme bir fotoğraf koydu. Oldukça kalitesiz olan bu fotoğrafta bir dizi yapı görülmekteydi. Eskiler bilir, Sedad Bey gibi ... -
100. Yılında Mütareke ve İşgal İstanbulu’nu Yeniden Hatırlamak: İstanbul İşgali’nin Askerî, Siyasî ve Toplumsal Yansımalarına Dair Bir Değerlendirme
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)30 Ekim 1918 tarihinde Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalanmasının hemen ardından Boğaziçi’ne giren İtilaf Devletleri donanması İstanbul’u denizden ablukaya alarak, Osmanlı başkentini askerî, siyasî ve psikolojik açıdan ... -
Osmanlı Arşivlerinin Açılışından Jöntürk İhtilaline: Bir Macar Papazı ve Tarihçisi Gözüyle II. Meşrutiyet, II. Abdülhamid’in Hal’i ve V. Mehmed Reşad’ın Tahta Çıkışı
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Geleneksel olarak, Macar tarihçiliği İstanbul kütüphanelerine ve arşivlerine büyük ilgi göstermiştir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, Macar tarihçilerine ve uzmanlarına Osmanlı kaynaklarının erişimini açmak adına ... -
Topkapı Sarayı Enderûn-ı Humâyûn’da Bulunan Hizmet Odalarından Kilerli Odası
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Osmanlı Sarayı’nda Enderûn-ı Humâyûn’daki hizmet odalarından biri de Kilerli Odası adını alır. Bu oda Enderûn’daki Seferli, Hazîneli odaları ve Has Oda gibi değişik meşgûliyet sahalarına ayrılmış olan ayrı ayrı hizmet ... -
Belge Neyi Söylemez: Çürüksu’dan Yıldız’a Bir Cariye Ticareti Öyküsü
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Bu makalede, 19. yüzyılda uluslararası baskıların etkisiyle Osmanlı İmparatorluğu’nda köle ve cariye ticaretini yer yer yasaklama ve geneli itibariyle sınırlandırma sürecinde Kafkasya’dan gelen Müslüman Gürcü göçmenlerden ... -
Fatma Sultan’ın İstanbul’daki Hayratı ve Vakıfları
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Sultan II. Selim’in dört kızından en küçüğü olan Fatma Sultan’ın 968’de (1560) babasının şehzadeliği sırasında Konya’da doğduğu bilinmektedir. Ablaları İsmihan Sultan, Sokullu Mehmed Paşa; Şah Sultan önce Hasan Paşa, ... -
Sadaka-i Sultânî Defterine Göre İstanbul: Semtler, Mahalleler ve Fakirler
(İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2021)Osmanlı İmparatorluğu’nda uygulanan vakıf sistemiyle sınırları içerisinde bulunan düşkün, garip, fakir vb. gibi kişilerin ihtiyaçları giderilmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte imparatorluğun her noktasında bulunan tekke ...
