Nişancızade’nin Nuru’l-’Ayn adlı eserinin tahkik ve tahlili : (32. fasıl)

Abstract

Bedreddin Simâvî'nin (ö. 823/1420), Üsrûşenî'nin (ö. 632/1235) el-Fusûl fi'l-Muʿâmelât'ı ile Zeynüddin el-Merginânî'nin (ö. 670/1271) Fusûlü'l-ihkâm fî usûli'l-ahkâm'ını birleştirerek kaleme aldığı Câmiʿu'l-Fusûleyn isimli eseri, karşılaştıkları meselelerde kendilerinden önceki hükümlere bakma gereksinimi duyan kadıların el kitabı haline gelmiştir. Nişancızâde Muhyiddin Mehmed (ö.1031/1621), Câmiʿu'l-Fusûleyn isimli eserden daha iyi faydalanılabilmesi için, eserin tamamını düzenleyerek Nûru'l-ʿayn fî Islâhi Câmiʿi'l-Fusûleyn'î telif etmiştir. Bu çalışmada, Nûru'l-ʿayn fî Islâhi Câmiʿi'l-Fusûleyn'in 32. faslının tahkik ve tahlili yapılarak bu fasıl özelinde, Nişancızâde'nin iyileştirme çabası incelenmektedir. Bu çalışma, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Nûru'l-ʿayn'ın 32. faslında tazminat konularına yer verildiği için "damân" terimi incelenmiş ve faslın içerdiği başlıkların her biri kısaca tanıtılmıştır. İkinci bölümde, incelenen fasıl açısından Nişancızâde'nin, ne gibi iyileştirmeler ve düzenlemeler gerçekleştirmiş olduğuna dair tespitler sistematik biçimde sunulmaya çalışılmıştır. Son olarak üçüncü bölümde ise Nûru'l-ʿayn'ın 32. faslı iki farklı müellif nüshası esas alınarak tahkik edilmiştir. ----- The work of Bedreddin Simavi (d. 823/1420) called as Câmiʿu'l-Fusûleyn that was written by assembling el-Fusûl fi'l-Muʿâmelât of Üsrûşenî (ö. 632/1235) and Fusûlü'l-ihkâm fî usûli'l-ahkâm of Zeynüddin el-Merginânî (ö. 670/1271) has become a guidebook for qadies (Muslim judges) who need to look at the previous provisions in the matters they face. In order to benefit better from the work called Câmiʿu'l-Fusûleyn, Nişancızâde Muhyiddin Mehmed (ö.1031/1621) compiled Nûru'l-ʿayn fî Islâhi Câmiʿi'l-Fusûleyn by editing the entire work. In this study, improvement effort of Nişancızâde is analyzed by investigating and analyzing chapter 32 of Nûru'l-ʿayn fî Islâhi Câmiʿi'l-Fusûleyn in particular. This study consists of three sections. In the first section, since issues of compensation were taken part in the chapter 32 of Nûru'l-ʿayn, the concept of "damân" was analyzed and also each of the titles included in the chapter were briefly introduced. In the second section, in terms of the chapter examined, it was tried to systematically present findings about what kind of enhancement and editing Nişancızâde realized. Finally in the third section, it was analyzed the chapter 32 of Nûru'l-ʿayn by predicating on two different author's copies.