Üsmendi’nin Bezlü’n-nazar adlı eseri

Abstract

Hicrî VI. yüzyılda yaşamış Semerkantlı âlim Ebü'l-Feth Alâüddîn Muhammed b. Abdilhamîd b. Hüseyn el-Üsmendî'nin Bezlü'n-nazar fi'l-usûl adlı eseri Hanefî usul literatüründe farklı bir yerde durmaktadır. Üsmendî Bezlü'n-nazar'ın yazımında mütekellimîn metodunun temel eserlerinden biri olan Mu'tezilî âlim Ebü'l-Hüseyin el-Basrî'nin el-Mu'temed'ini merkeze almış, onu gerek içerik gerek tasnif, zaman zaman da usul meselelerindeki görüşlerinde takip etmiştir. Bu çalışmada Bezlü'n-nazar tasnif, yöntem ve içerik bakımından ele alınmış, el-Mu'temed adlı eserden hangi noktalarda ayrıldığı, ne oranda onu takip ettiği ve Hanefî usul literatüründe nerede bulunduğuna dair tespitler yapılmaya çalışılmıştır. ----- The work called Bezlu'n-nazar fi'l-usûl by the Samarkand scholar Ebu'l-Feth Alauddin Muhammed b. Abdulhamid b. Huseyn al-Usmendi, who lived in the VI th century Hijri, stands in a different place in the Hanafi methodology literature. In the writing of Usmendî Bezlu'n-nazar, Mu'tazilî scholar Ebu'l-Husayn al-Basrî's al-Mu'tamad, which is one of the main works of the mutakallimin method, was centered, and followed it in classification, method and sometimes in his views on content. In this study, Bezlu'n-nazar is discussed in terms of classification, method and content, and it has been tried to determine where it differs from the work called al-Mu'tamad, how much it follows it, and where it is found in the Hanafi method literature.