Pakistan aile hukukunda muhalea uygulaması

Abstract

Pakistan'da evlenme, boşanma ve velayet gibi aile hukukunun belirli alanlarında İslam hukukunun hükümleri uygulanmaktadır. Ülkede mer'i bulunan boşanma kanununun uygulanmasındaki aksaklıklar ve tefrik haklarının sınırlı olması, kadınların boşanmaları konusunda mağduriyetlere sebep olmuştur. Bu mağduriyetlerin giderilerek kadınların boşanma haklarının genişletilmesi amacıyla muhâleaya başvurulmuştur. Ancak muhâleanın klasik uygulamasında evlilik tarafların anlaşmasıyla sonlandırılırken Pakistan'da bu işlem yargı yoluyla yapılmaktadır. Yani evlilik kadının talebi üzerine koca rızasına bakılmaksızın mahkeme tarafından sonlandırılmaktadır. Literatürde "Yargı Yoluyla Muhâlea" olarak adlandırılan bu işlemin şer'î meşruiyeti önemli tartışma konularından birisini oluşturmaktadır. Bu çalışmada, söz konusu uygulamanın gelişimi ve meşruiyeti hakkındaki tartışmalar ele alınmaktadır. ----- In Pakistan, the provisions of Islamic law are applied in certain areas of family law such as marriage, divorce and custody. Defects in the implementation of the current divorce law in the country and limited separation rights have caused women to suffer from divorce. In order to eliminate these grievances and expand women's divorce rights, muhalaa/khul' was applied. However, in the classical practice of muhalaa/khul', the marriage is terminated by agreement of the parties, whereas in Pakistan this process is done through the judicially. In other words, the marriage is terminated by the court upon the request of the woman, regardless of the consent of the husband. The legal legitimacy of this process, which is called "Judicial Muhalaa/Khul'" in the literature, constitutes one of the important topics of discussion The paper discusses the development of this practice and the debate about its legitimacy.